Als paardeneigenaar weet je dit waarschijnlijk wel, maar een paard praat en communiceert ook met zijn houding en lichaamsuitdrukkingen. Veel meer dan met hun stem. Zo communiceert hij met jou maar ook met andere paarden. Hoe een paard zich voelt is dus uit zijn houding af te leiden. Denk maar aan zijn hoofd, benen, staart, oren, mond en ogen die jou heel wat kunnen vertellen over de gemoedstoestand van je paard. Wil jij beter inschatten wat jouw paard nu precies bedoelt, hoe hij zich voelt en wat hij jou duidelijk wil maken? Want met zo’n groot, machtig dier is het wel fijn en veilig om de taal van je paard goed te kunnen aflezen en je houdt je paard ook blij en gezond wanneer je zijn signalen beter begrijpt. In deze blog vind je alvast een goede richtlijn.
Een paard dat ontspannen is herken je aan zijn ontspannen spieren en een zachte blik in zijn ogen. Zijn hoofd hangt wat gezakt naar beneden en zijn oren staan ofwel neutraal of wijzen naar voren, maar dan niet in een specifieke richting. Je kan hem af en toe horen zuchten of zijn lippen zien likken. Wanneer je paard op stal staat, rust het puntje van zijn hoef op de grond en laat hij zijn heup zakken. Dit in combinatie met een laag hoofd en oren die naar de zijkant hangen is dus een teken van een relaxed paard. Je zult hem ook soms zijn gewicht zien verplaatsen.
Wanneer een paard stress heeft of geagiteerd is, heeft hij meestal zijn oren strak naar achteren gericht, zal hij met zijn staart zwiepen of de staart net naar beneden drukken. Hij heeft hij een harde blik in zijn ogen. Sommige paarden knarsen met hun tanden en kunnen ook met hun hoofd gooien. Vaak houdt het paard zijn spieren gespannen en kun je dus een bepaalde stijfheid opmerken. Spanning rond de mond toont bezorgdheid, stress of angst. Een gestrest, verveeld of ongeduldig paard kan gaan schrapen als hij vast staat. Dat betekent vaak dat hij het stilstaan wat beu is en wil gaan bewegen. Gestreste paarden schrapen bijvoorbeeld op de trailer of als er gevoerd wordt. Het gedrag stopt als de bron van angst weg is. Daarnaast kan een paard ook gaan stampen. Dit geeft irritatie aan. Vaak gaat het om iets simpels, zoals een vlieg die in de weg zit of jeuk. Maar stampen kan ook betekenen dat je paard gefrustreerd is door iets wat je aan het doen bent. Wanneer je dan niets doet, kan dit naar sterkere signalen uitgroeien. Zo kan hij zijn achterbeen van de grond tillen en met een trap of schop dreigen. Als je deze stresssignalen bij je paard opmerkt, haal hem dan zo snel mogelijk weg uit de situatie of help hem met het verwerken van de stress of angst zodat hij niet over zal gaan op een sterkere boodschap zoals bijten of wegrennen.
Als een paard agressief wordt, zal hij zijn oren plat in zijn nek leggen en zijn bovenlip omkrullen. Het is mogelijk dat hij zijn achterhand draait naar de persoon die hij probeert te controleren, met een harde, starende blik in zijn ogen. Hij zal slingeren met zijn hoofd en zelfs dreigen om te bijten. Je zult zien dat zijn hals en rug één lijn vormen en dat hij zijn hoofd hoog draagt. Zijn spieren in zijn gezicht zullen goed zichtbaar zijn en de ogen klein. De neus van je paard staat dan ook gespannen en versmald en zijn lippen samengeperst of hij zal zijn mond net open hebben waarbij hij zijn tanden laat zien. Je paard kan zijn voorbenen gaan zwaaien en zo een voorwaartse trap gaan uitdelen. Zie je deze signalen, dan moet je gaan ingrijpen en zelf uit de weg gaan.
Het kost wel wat tijd om alle signalen en lichaamsuitdrukkingen goed te kennen en herkennen. Maar eens je je paard goed kent, zal dit gemakkelijk worden en kun je ook sneller gaan ingrijpen tijdens het verzorgen, eten, spelen of rijden.
